Uçucu Yağ Satın Alırken Nelere Dikkat Edilmelidir ?

 

Uçucu yağlar artık her yerde karşınıza çıkıyor değil mi ? Eskiden sadece profesyonel anlamda bilenler kullanırdı ama şimdi gelişen teknoloji ile bilgiye ulaşmak kolaylaştı. Covid-19 süreciyle birlikte tüm evlerde “kendin yap” (Do it your self – DIY) konsepti hızlı bir yayılım gösterdi. Bunun bir parçası olarak da evde gerek basit hijyen ürünleri hazırlamada, gerek basit kozmetik ürün hazırlamada ya da doğrudan aromaterapi için kullanılmak üzere uçucu yağlara olan talep hızla arttı. İnternetten satışların yanı sıra ucuz marketlerden aktarlara, pahalı mağazalardan eczanelere kadar pek çok yerden bu yağları satın almak mümkün. Tabii kalite skalası da bir o kadar geniş. Kekik yağı diye alırsınız kekik kokmaz, damlatıldığı yerde leke bırakır (1), kimi zaman bulanık, kimi zaman berrak, kimi zaman renkli. Biz laboratuvara getirir bakarız, inceleriz. O zaman ürünün kekik yağı değil kimyasallardan oluşan bir karışım olduğu ya da zeytin yağı gibi bir sabit yağa eklenmiş kekik aroması olduğunu kolayca anlayabilir. Burada kekik örneğini verdim çünkü benim karşıma çıkanlardan biri olduğu için. Ama aynı sorunları diğer yağlarla da çok sık yaşayabilirsiniz.   Peki nelere dikkat edilmesi gerekiyor bu yağları satın alırken? Uçucu yağ kullanırken kaliteli olan bir ürünü kullanmak hem etkinlik hem de güvenilirlik açısından çok önemlidir. Bu sebeple burada sizlerle birkaç ufak bilgiyi paylaşmak istiyorum.

1. Uçucu yağlar ısı ve ışıktan kolaylıkla bozundukları için kahverengi cam şişelerde ve kutulu şekilde satılıyor olmalıdır. Cam şişeler sızdırmayı ve fazla miktarda dökülmeyi engelleyecek şekilde damlatmalı tıpalı olmalıdır (Uçucu yağın hava ile temas yüzeyinin minimum olması gerekir)

2. Şişe kapağı ilk defa sizin tarafınızdan açılacak şekilde tasarlanmış olmalı ve kapak kapatıldıktan sonra sızdırmamalıdır. Bu şekilde güvenle satılması ve taşınması sağlanabilir. 

3. Yine kolay bozunabilen ürünler oldukları için satıldıkları yerin sıcak, doğrudan güneş alan ya da nemli bir yer olmaması gerekir. Örneğin vitrinde duran bir uçucu yağı almayı tercih etmemelisiniz. Ya da uygun olmayan şartlarda satılan ambalajı nemlenmiş, tozlanmış, güneşte beklemiş bir uçucu yağ istediği kadar kutulu ve şişeli olsun etkinliğini kaybetmiş ya da çok kısa sürede kaybedecektir. 

4. Etiket üzerindeki bilgiler alacağınız üründe aslında ilk baktığınız şey olmalıdır. Etikette neler yazmalı tek tek inceleyelim:

İsmi: Öncelikle bitkinin Latince ismi yazmalıdır. Bunun yanında Türkçe ve İngilizce isimlerinin de yer alması, istenen bitkiyle ilgili karışıklık olmasını engellemiş olur. Thymus vulgaris – Thyme – Kekik

Kemotipi: Bitkinin varsa kemotipinin etiket üzerinde belirtilmesi üretici firmanın ve o ürünün güvenilirliğini artıran bir faktördür. Örneğin Thymus vulgaris Timol kemotipi; Thymus vulgaris ct thymol ya da Thymus vulgaris Thymol CT yazabileceği gibi en yüksek olan maddenin belirtilmesi de kemotip konusunda bilgi verecektir.  

Kullanılan kısım: Yağın bitkinin hangi kısmından elde edildiği de yine etiket üzerinde belirtilmelidir. Örneğin tarçın kabuğu yağı ile tarçın yaprağı yağı hem bileşim hem de etki açısından birbirinden farklıdır. Dolayısıyla birbirleriyle karıştırılmamalıdır. Bu sebeple yaprak, kabuk, çiçek gibi yağın elde edildiği organın da etiket üzerine yazılması gereklidir.

Saflık: 100% uçucu yağ içerdiği belirtilmeli ve organik olup olmadığı da yine etikette yer almalıdır. Bunun yanında iyi kalite yağlarda yağın elde edilme yöntemi de etiket üzerinde yer alan bilgilerden biridir.

Son olarak tabii ki onay aldığı kurum ve kuruluşlar ile, son kullanma tarihi, seri numarası, saklama koşulları ve dikkat edilmesi gereken durumlar da etikette yer alması gereken noktalardır. 

Bu bilgilerin hepsini her zaman etikette bulmanız mümkün olmayabilir, ancak ne kadar çoğu varsa ürün tercihinizde mutlaka göz önüne alınmalıdır.

5. Uçucu yağların saflık ve kalite analizleri Gaz Kromatografisi/Kütle spektrometrisi (GC/MS) ile yapılır. Bazı firmalar bu analizleri tanıtım broşürlerinde ya da web sayfalarında verebilmektedirler. Güvenilirlik açısından en azından firmanın kendisinden istendiği zaman bu analiz sonuçlarını verebiliyor durumda olması gereklidir.  Dolayısıyla kaliteden ve bileşimden tamamen emin olmak istiyorsanız bu analizlere göz atmak iyi olabilir.

6. Üretici firma ve marka da uçucu yağ tercihlerinde önemli faktörlerden biridir. Ben genel olarak üretici firmanın aynı zamanda uygulayıcı olmasını tercih etmiyorum. Bana göre üretici ayrı olmalı. Yani bir uçucu yağ üreticisinin web sayfasında 3 damla bundan 5 damla şundan gibi bir tarif gördüğüm zaman güvenim sarsılıyor. Çünkü uçucu yağlar oldukça konsantre, etkileri kullanım şekline göre değişebilen, doğru kullanıldığında çok güvenli ama yanlış kullanıldığında da çok zararlı karışımlardır. Uçucu yağlar ve bunlardan hazırlanacak ürünler kişiye ve uygulamaya özel olup bunun için gereken şey istenen kalite ve standartta yağdır. Bu sebeple üreticinin pazarlama stratejisinin ürünün kalitesi üzerinden olması gereklidir. Yüksek kalitede standartları belli bir uçucu yağ ile herkes çalışmak ve kullanmak isteyecektir. Bu sebeple web sayfalarını ve etiketleri incelerken bu önerimi de aklınızdan çıkarmamanızı öneririm.

Bu önerileri yaptım ama siz kolayca aradığınızı buluyor musunuz derseniz Hayır. Ben de uzun uzun araştırıyorum. Nereden gelmiş, ithal mi yerli ürün mü, hangi tür, hangi yöntemle elde edilmiş, Marka güvenilirliği var mı ? bilinir mi ? onaylı mı ? Çok ucuz mu çok pahalı mı ? Tüm bu parametreleri değerlendirdikten sonra ben de uçucu yağımı satın alabiliyorum.  Biraz dikkatle daha iyiye ulaşmak mümkün. 

Mis kokulu günler dileğiyle.. 

NOT: 

1. Uçucu yağlar ismi üzerinde uçucu oldukları için bir kağıt üzerine damlatıldıkları zaman kısa süre sonra yağsı bir leke bırakmadan yok olurlar. Ancak eğer bir sabit yağ ile katıştırma var ise, bir damlası kağıt üzerinde bekletildiği zaman yağsı bir leke bırakacaktır. Bu durum elinizdeki yağın kalitesi ile ilgili önemli ipuçlarından biridir.