Kar Tanelerinin Hatırlattıkları...


Birkaç gün önce harika bir şarkı dinlemiştim kimin söylediğini bilmediğim. Şarkıyı söyleyen "Karsu" imiş… Hiç duymamıştım.  Karsu deyince kar taneleri aklıma geldi. Gökyüzünde uçuşan kar taneleri.. Önce şarkıyı dinleyin..

Karsu - Bırak Beni Böyle
Kar tanelerini gökyüzünde uçuşurken izlemek sanırım herkesin severek yaptığı hareketlerden biri. 
Bu kadar basit minik kar tanelerinin çok farklı şekillerde olduğunu hepimiz biliriz, belki gözlemledik belki de okuduk. Yüzlerce binlerce şey yazılmış kar tanelerinin nasıl oluştuğuyla ilgili.. Ben de ilk bahar gelirken kısacık bir özet yaptım "Karsu" hatırına... 

Havanın soğuması ile birlikte havada bulunan su buharı her zaman yoğunlaşarak yağmura ya da buza dönüşmez, yerine %100 ün üzerinde bir nispi nem oranına ulaşarak süper doygun hale gelir. Kar taneleri 0°C’den soğuk atmosferde “süper doygun” ortamda “süper soğuk” halde bulunan sıvı su damlacıklarının donmaya başlaması ile oluşur. Süper soğuk su bir toz parçacığı etrafında donarak etrafındaki havadan daha fazla su çeker ve bildiğimiz karmaşık şekilli kar kristalleri meydana gelir. Bu süreç devam ettikçe kar kristalleri altıgen prizma şeklini alır ve altıgenin köşelerinde dallanmalar oluşturarak büyümeye devam eder.
Bu kristallerin altıgen şekilli olması ilk olarak Alman astronom Kepler tarafından kar taneleri üzerinde yapmış olduğu gözlemler sonrası 1611 yılında ortaya atılmıştır. Bu gözlemler ancak 200 yıl sonra maddelerin atom ve moleküllerden oluştuklarının bulunması ile birlikte doğrulanabilmiştir. Buzun içindeki su moleküllerinin hidrojen bağları ile altıgen şekilde düzenlenmeleri kar tanelerine altıgen şeklini vermiştir.  Kar tanelerinin altıgen şekilli olmakla beraber birbirlerinden farklı olmasının sebebi ise her bir tanenin oluşumu esnasında çok ufak değişimler bile olsa farklı ısı ve nem koşullarının bulunmasıdır. Bu sebeple birbiriyle aynı kar kristallerinin bulunması ihtimali oldukça düşüktür.

Bu durum sanki doğada olması çok zor bir olaymış gibi gözükse de aslında soğuk havalarda gökyüzündeki bulutlarda kolaylıkla ortaya çıkar.  Bu yıl çok fazla kar göremedik Ankara’da. Ama bir daha ki kışa kar yağdığında kar tanelerini daha dikkatlice izlemek, kar tanelerinin farklı şekillerini keşfetmek ve kar tanelerini dinlemek güzel olmaz mı ?


https://chemstuff.co.uk/2012/12/09/snow-chemistry/
https://www.chemistryworld.com/news/what-makes-a-snowflake-special/3008386.article
https://www.decodedscience.org/symmetry-chemistry-snow-snowflakes-changing/42718

Yorumlar

  1. Kar taneleri de dünya üzerindeki insanlar gibi galiba hocam... Karsu'nun bir TedEx konuşması var dinlerken katıla katıla ağladığımı bilirim. Ilk Gesi Bağları'nı söylerken keşfetmiştim. Hala çok seviyorum kendisini. Bu arada yıllar önce evimize giren hırsız laptopumu çalmıştı. O bilgisayarda güzel kartanesi fotoğraflarımız vardı. Picasa'daki eski yedekleri bulursam size yollayacağım 😊❄❄❄

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben çok geç keşfettim. Ama ilk dinlediğim andan sonra takıldım kaldım :).. İlk fırsatta Tedx konuşmasını da dinleyeceğim.. Sevgiler..

      Sil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Hangisi Tıbbi Papatya ???

Vincent Van Gogh'un Yüksükotu ve Pelinotu ile imtihanı..

Uçucu yağ kullanımında nelere dikkat edilmeli ? Aromaterapi ne kadar güvenli ?

Zerdeçaldan kurkumine yolculuk - 2: Zerdeçalı karabiber ve zeytinyağı ile tüketmek en doğrusu..

KEKİK VE COVID-19

Greyfurt hangi ilaçlarla etkileşir ?

Çocuklarda papatya ile gelen sağlık..

Mis gibi kokan tıbbi bitkisel çaylar

Lavanta ve migren..

Salgı Tüyleri görselleri